Kanser, lupus nefriti, romaoid artrit, orak hücreli anemi gibi sebeplerle binlerce kadın veya kız çocuğu kemoterapi ilaçları kullanmak zorunda kalıyor. Sözü geçen tedavilerde sıklıkla kullanılan siklofosfamid adlı kemoterapi ilacı ise yumurtalık dokusuna önemli derecede hasar verdiğinden kısırlığa sebep olabilmektedir. Özellikle kanser tedavisi süresince çoğu zaman radyoterapi ve kemoterapi birlikte kullanıldığından yakın zamana kadar kısırlık sorunu geri dönüşü olanaksız bir şekilde karşımıza çıkabilmekteydi. Günümüzde ise yardımcı üreme tekniklerindeki gelişmeler sayesinde kanseri tedavisi gören kadınların doğurganlıklarını koruyarak ileriki dönemlerde anne olmaları mümkün.
Doğurganlığı koruyucu teknikler nelerdir?
Doğurganlığı koruyabilmek için uygulanabilecek yöntemlerden biri kemoterapi ve veya radyoterapiye başlamadan önce yumurtalıklardan yumurta gelişimini hormon desteği ile uyarmak ve gelişen yumurtaları laboratuar koşullarında döllendirdikten sonra embriyoları dondurarak saklamak. Ancak bu her zaman çok pratik bir yöntem olmayabilir. Zira kanser tedavisi öncesi bu yöntemi uygulamak için gerekli süre yeterli olmayabilir veya birey bekâr olabilir. Uygulanabilecek daha pratik diğer bir alternatif ise yumurtalık dokusunun dondurulmasıdır.
Yumurtalık dokusu nasıl dondurulur?
Bu yöntemde yumurtalık dokusunun korteks yani kabuk kısmı Laparaskopik cerrahi (kapalı sistem cerrahi) ile alınır.Elde edilen yumurtalık dokusu laboratuar koşullarında küçük parçalara ayrılır ve dondurma işlemi sırasında hasar görememeleri için kriyoprotektan (koruyucu maddeler ) maddeler ile işleme tabi tutulurlar. Daha sonra dakikada eksi 20000 derecelik bir hızla dondurularak sıvı nitrojen tanklarında güvenle saklanırlar.
Dondurulmuş yumurtalık dokusundan nasıl gebelik elde edilir?
Kanser tedavisi bittikten sonra kadın bebek sahibi olmak istediği zaman dondurulmuş yumurtalık dokusu çözülerek karın içi boşluğu veya ön kola nakledilir. Nakil sonrası yumurtalık dokusu canlılık kazandığında tüp bebek tedavisi uygulanır ve gebelik elde edilir. Bir diğer olasılık da yumurtalık dokusundan elde edilecek olgunlaşmamış yumurtaların IVM metodu ile laboratuar ortamında olgunlaştırılarak tüp bebek yönteminin uygulanmasıdır.
Kimler için uygundur?
Yumurtalık dokusu özellikle otuz beş yaş altı kadınlar için daha uygun bir yöntemdir. Otuz beş yaş sonrasında yumurtaların döllenme kapasitesi ile kalitesi düşeceğinden ve kromozom sayı bozukluğu oranı artacağından yöntemin başarı şansı yüksek olmayabilir.
